Dziecko w związku bez ślubu
Związki nieformalne, dzieci i prawo – co warto wiedzieć?
Związki nieformalne to dziś codzienność. Coraz więcej par żyje razem, wychowując wspólnie dzieci, choć tylko jeden z partnerów jest rodzicem biologicznym (i prawnym). W takich sytuacjach pojawia się pytanie:
Czy mój partner może podejmować decyzje dotyczące mojego dziecka? Czy ma wobec niego jakiekolwiek prawa?
Odpowiedź, jak to często bywa w prawie, brzmi: to zależy. Ale spokojnie – wszystko wyjaśniam poniżej.
Władza rodzicielska przysługuje tylko rodzicom
W świetle polskiego prawa władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom dziecka. Oznacza to, że oboje rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka, każde z nich może działać samodzielnie w jego imieniu, podejmują decyzje dotyczące wychowania, leczenia, edukacji.
Jeśli Twój partner nie przysposobił (czyli nie adoptował) dziecka, nie przysługuje mu władza rodzicielska – nie jest też przedstawicielem ustawowym dziecka.
Partner jako opiekun faktyczny dziecka
Choć Twój partner formalnie nie ma praw rodzicielskich, w praktyce może sprawować nad dzieckiem opiekę faktyczną – zwłaszcza jeśli mieszkacie razem, a dziecko pozostaje z Wami na co dzień.
Co to oznacza?
Jako opiekun faktyczny Twój partner:
może zabrać dziecko do lekarza (np. na wizytę kontrolną w czasie Twojej nieobecności),
nie może jednak wyrazić zgody na wszystkie czynności medyczne – szczególnie te bardziej inwazyjne, jak operacje, badania wymagające iniekcji, czy hospitalizację. W takich przypadkach zgodę musi wyrazić przedstawiciel ustawowy, czyli najczęściej Ty lub drugi rodzic.
Wyjątek? W sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia dziecka lekarz udziela pomocy natychmiast, nawet bez zgody rodzica.
Czy mogę dać partnerowi pełnomocnictwo?
Tak – w ograniczonym zakresie.
Możesz udzielić partnerowi pełnomocnictwa np. do: odbierania dziecka ze szkoły czy przedszkola, uczestniczenia w zebraniach szkolnych, kontaktu z nauczycielami i dostępem do dziennika elektronicznego, reprezentowania w sprawach codziennych.
Nie możesz jednak przekazać partnerowi sprawowania władzy rodzicielskiej – takie pełnomocnictwo byłoby nieważne. Władza rodzicielska może zostać ograniczona lub odebrana tylko przez sąd rodzinny.
Podsumujmy – co może partner wobec dziecka, a czego nie?
Może:
sprawować opiekę faktyczną,
udać się z dzieckiem do lekarza (w sytuacjach nieinwazyjnych),
reprezentować dziecko w sprawach codziennych na podstawie pełnomocnictwa od rodzica.
Nie może:
sprawować władzy rodzicielskiej,
podejmować decyzji medycznych o podwyższonym ryzyku,
reprezentować dziecka w sprawach prawnych bez odpowiedniego pełnomocnictwa.
Związki nieformalne a dzieci – warto znać granice i możliwości
Relacja Twojego partnera z Twoim dzieckiem może być bliska, zaangażowana i opiekuńcza – ale niekoniecznie ma za sobą formalne umocowanie prawne. Dlatego warto zabezpieczyć najważniejsze kwestie: udzielić pełnomocnictw, poinformować szkołę i lekarza, a także porozmawiać z dzieckiem i partnerem o roli, jaką ma pełnić.
Masz pytania lub chcesz przygotować pełnomocnictwo dopasowane do Twojej sytuacji?
Skontaktuj się – pomogę Ci to dobrze zapisać, zanim życie postawi Was w sytuacji, w której formalności będą miały znaczenie.
