Prezenty w konkubinacie

Jak prawo traktuje prezenty między partnerami?

Obdarowywanie drugiej połówki to jeden z języków miłości - w ten sposób wyrażamy nasze uczucie do drugiej osoby.

Oczywiste jest to, że na co dzień nikt z nas nie zastanawia się, jakie konsekwencje prawne ma podarowanie partnerowi/partnerce prezentu.

Warto jednak zdawać sobie sprawę z prawnych konsekwencji obdarowywania prezentami, co by nie zdziwić się wezwaniem z urzędu skarbowego do zapłaty podatku od spadków i darowizn!

Zacznijmy jednak od tego jak traktować prezenty w nieformalnym związku 

Prezentem może być:

• pierścionek podarowany partnerce w ramach prezentu świątecznego,

• wykupienie dla partnera skoku ze spadochronem,

• najnowszy iPhone jako prezent urodzinowy, bo ten stary telefon partnerki, to już do niczego się nie nadaje,

• przelew jakiejś kwoty dla partnerki, żeby w ramach prezentu kupiła sobie coś sama, co jej się podoba,

• zakup konsoli PlayStation dla partnera tak o, bez okazji, bo zawsze o tym marzył.

Przykładów można wymieniać wiele, ale zauważasz, że tak samo jak różne formy i wartości może przyjmować prezent, tak różne mogą być okoliczności jego wręczenia oraz różne mogą być motywy obdarowania partnera/partnerki.

To powoduje, że prezent może być traktowany jako darowizna lub użyczenie.

Darowizna

Darowizna niesie za sobą najdalej idące skutki - dochodzi bowiem do przeniesienia prawa własności rzeczy z partnera darującego na rzecz partnera obdarowanego. Z momentem obdarowania stajemy się właścicielem takiego prezentu i możemy swobodnie decydować w jaki sposób będziemy z niego korzystać.

Użyczenie

Użyczenie polega na bezpłatnym zezwoleniu używania rzeczy przez określony lub nieokreślony czas. W tym przypadku nie dochodzi do przejścia prawa własności rzeczy darowanej, co oznacza, że partner darujący nadal pozostaje jej właścicielem i to on decyduje o tym jak rzecz będzie wykorzystywana.

Świadczenie nienależne

Jest jeszcze jeden sposób zakwalifikowania prezentu - jako świadczenia nienależnego. Ta konstrukcja ma zastosowanie wówczas, gdy związek się rozpada i partnerzy zaczynają podnosić roszczenia o zwrot prezentów, które podarowali w trakcie trwania związku. 

Na potrzeby tego wpisu temat ten nie ma znaczenia, a do kwestii rozliczeń między byłymi partnerami przejdę w kolejnych publikacjach.

Konsekwencje

No dobrze, to jakie są konsekwencje zakwalifikowania prezentu jako darowizny lub jako użyczenia?

Ma to znaczenie z punktu widzenia prawa podatkowego - jeżeli prezent kwalifikujemy jako darowiznę, to musimy pamiętać o podatku od spadków i darowizn!

Co do zasady uzyskanie darowizny wiąże się z obowiązkiem zapłacenia podatku.

W tym zakresie partnerzy, mimo że są sobie bardzo bliscy, razem żyją, tworzą rodzinę, nie zostali przez ustawodawcę zaliczeni do tzw. grupy zerowej, która jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn.

Dobra wiadomość brzmi: kwota wolna od podatku - tzn. nie będziemy musieli płacić podatku, jeżeli wartość darowizny nie przekracza kwoty wolnej od podatku, która obecnie (stan na listopad 2023 rok) wynosi 5 733 zł. 

Musisz jednak pamiętać, jeżeli dostajesz więcej niż jeden prezent od partnera/partnerki w okresie 5 lat, że dla celów podatkowych sumuje się wartość wszystkich prezentów i z momentem przekroczenia ww. kwoty należy zapłacić podatek.

Prawo prawem, a życie swoje

Oczywistym jest, że na codzień nikt z nas nie myśli o takich kwestiach, nie spisuje w notatniku daty otrzymania prezentu, jego wartości i nie pamięta o odprowadzeniu podatku. Co grozi za tę niepamięć?!

O ile już urząd skarbowy dopatrz się, że doszło do oszustwa podatkowego w postaci braku odprowadzenia podatku od darowizny, będziesz zobowiązany do zapłaty podatku w karnej wysokości 20% podstawy opodatkowania, a dodatkowo mogą zostać wyciągnięte wobec Ciebie konsekwencje karno-skarbowe za popełnienie przestępstwa skarbowego.

Czy można się przed tym zabezpieczyć?

Tak, rozwiązanie jest jedno - mieć świadomość, że prezenty w nieformalnym związku, zakwalifikowane jako darowizna, z uwagi na brak zwolnienia podatkowego, podlegają takiemu opodatkowaniu i pamiętać o zapłaceniu podatku w razie przekroczenia kwoty wolnej od podatku.