Umowa konkubencka
Umowa konkubencka
Sytuacja prawno-majątkowa osób pozostających w stałych nieformalnych związkach istotnie różni się od sytuacji osób, które zawarły związek małżeński. Jak bardzo i w jakim zakresie - o tym dowiesz się czytając wcześniejszy wpisy na blogu.
Pozostawanie w konkubinacie nie wywołuje jakichkolwiek skutków o charakterze prawno-majątkowym w stosunku do osób pozostających w takich związkach. Oznacza to w praktyce, że interesy osobisto-majątkowe konkubentów nie są praktycznie w ogóle chronione przez przepisy prawa.
Czy istnieje sposób na zabezpieczenie swoich interesów?
Odpowiedź na szczęście brzmi TAK!
Takim sposobem jest właśnie umowa konkubencka!
Czym jest umowa konkubencka?
Umowa konkubencka to umowa z zakresu prawa cywilnego, zawierana przez osoby pozostające w stałym nieformalnym związku.
Celem umowy jest uregulowanie zasad wspólnego pożycia konkubentów zarówno w sferze wzajemnych praw i obowiązków osobistych, jak również w sferze majątkowej.
Umowa konkubencka należy do umów nienazwanych - przepisy prawa nie regulują w żaden sposób, jakie umowa ta powinna zawierać postanowienia tak, jak to się ma np. w przypadku umowy o pracę, umowy o roboty budowlane, umowy leasingu itp.
Oznacza to, że konkubenci mogą swobodnie regulować postanowienia swojej umowy konkubenckiej, dostosowując je do swoich potrzeb i sytuacji życiowej.
Jakie postanowienia powinna zawierać umowa konkubencka?
Swoboda w formułowaniu postanowień umowy konkubenckiej nie oznacza, że postanowienia te mogą być dowolne!
Zapisy umowy nie mogą być sprzeczne z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, z zasadami współżycia społecznego oraz nie mogą sprzeciwiać się naturze stosunku prawnego.
Ponadto, postanowienie umowy powinny być przemyślane i prawidłowo skonstruowane, aby realnie zabezpieczać interesy konkubentów. Jeżeli wprowadzamy do umowy jakiś obowiązek, to należałoby zastrzec na wypadek jego niewykonania stosowną sankcję lub inne świadczenie o charakterze odszkodowawczym.
W praktyce najczęściej wśród postanowień umowy konkubenckiej znajdują się te, które regulują:
wzajemny obowiązek roztoczenia opieki, zwłaszcza w trakcie choroby,
zasady nabywania wspólnie rzeczy w trakcie trwania konkubinatu oraz źródła ich finansowania,
zasady zarządu wspólnymi rzeczami,
zasady rozliczenia konkubinatu na wypadek rozstania,
upoważnienie do działania w imieniu partnera w sprawach życia codziennego,
upoważnienie dla partnera do dostępu do informacji o stanie zdrowia,
kwestie związane z dziedziczeniem po partnerze.
Forma umowy konkubenckiej
Przepisy nie przewidują w jakiej formie umowa konkubencka powinna być zawarta.
Niemniej jednak, dla celów dowodowych, ale też praktycznych konkubenci powinni zawrzeć ją w formie co najmniej pisemnej.
Niezmiernie trudne, a nawet czasami niemożliwe jest udowodnienie w razie ewentualnego sporu pomiędzy byłymi już konkubentami, że ustalili takie a nie inne zasady, np. podziału rzeczy, które wspólnie nabyli w trakcie trwania konkubinatu.
Ustne ustalenia konkubentów nie będą wiążące dla osób trzecich, a w szczególności dla organów i instytucji państwowych. Aby wykazać, że faktycznie jeden z konkubentów jest uprawniony np. do działania w imieniu drugiego konkubenta w sprawach urzędowych albo bankowych, konieczne będzie przedstawienie stosownego upoważnienia na piśmie.
Wreszcie, dla ważności i doniosłości prawnej wzajemnych ustaleń konkubentów przepisy prawa wymagać będą szczególnej formy - formy aktu notarialnego. Forma taka musi być zachowana np. w zakresie regulowania kwestii dotyczących nieruchomości i prawa własności.
Praktyka
Pewnie zastanawiasz się, czy często takie umowy konkubenckie są zawierane.
Z moich obserwacji wynika, że niestety nie tak często, jak być powinny. W zdecydowanej większości przypadków wynika to z braku wiedzy konkubentów, że mają taką możliwość, rzadziej z świadomej rezygnacji.
Mam nadzieję, że ten wpis skłoni Cię do po pierwsze do rozmowy z partnerem/partnerką na temat waszej sytuacji prawno-majątkowej, a w konsekwencji do rozważenia zawarcia umowy konkubenckiej!
